Pazarlamada 4P ve 4C Nedir?

Pazarlamada 4p ve 4c; gelişen teknoloji, müşterileri de bilinçli bir tüketici haline getirmiştir. Bilgiye, habere, olaya kolay ulaşım sayesinde tüketiciler tüm olan bitenin farkında olmaktadır. Bu sebeple pazarlama 4P‘nin yerini artık pazarlama 4C almıştır. Peki bu 4P nedir? 4C Nedir?

Özellikle e-ticaretin gelişmesiyle birlikte rekabet artmış ve tüketicilerin tercihleri de aynı oranda artmıştır. Eskiden markaların yeni kurulması veya rekabete girebilmesi için çok ciddi pazarlama bütçesi ayırmaları ve kuruluş maliyetleri gerekliydi. Ama şuan doğru pazarlama stratejileriyle, çok düşük e-ticaret kurulum ücretleriyle bir fiziksel mağaza olmaksızın satış yapabilmekte ve direkt rekabet edebilmektedirler. E-ticaret öncesi top markaların yanına reklamları çıkartmak imkansızken, şuan doğru çalışmalarla o top markaların üstüne dahi reklam verilebilmektedir.

Dünya çapındaki perakende e-ticaret satış rakamlarından da kısaca örnek vermek gerekirse; (kaynak: TÜSİAD)

• • 2016 yılında; 1.845 Trilyon Dolar
  • 2017 yılında; 2.382 Trilyon Dolar
  • 2018 yılında; 2.982 Trilyon Dolar
  • 2019 yılında; 3.535 Trilyon Dolar
  • 2020 yılında; 4.206 Trilyon Dolar (beklenti, öngörü)
  • 2021 yılında; 4.927 Trilyon Dolar (beklenti, öngörü)
  • 2022 yılında; 5.695 Trilyon Dolar (beklenti, öngörü)
  • 2023 yılında; 6.542 Trilyon Dolar (beklenti, öngörü)

Bu durumlar ışığında sadece ürün, fiyat, yer, promosyon tek başına yeterliliği kalmamıştır. Müşteriye dokunmak, müşterinin bulunduğu yerde müşterinin sorunlarını anlayarak hızlı sorun çözümü gereklidir. Öncelikle müşteri neredeyse, bizim müşteri temsilcimiz de orada bulunmalıdır. Sadece telefon veya mail olarak değil, telegram, whatsapp, facebook, twitter, instagram, forumlar, sözlükler vs. vs. her yerde bulunmalı. Ayrıca şirket içi bürokrasinin de iyileştirilmesi gereklidir. Soruna anında cevap verilmeli, sorun direkt çözülmelidir. Özellikle kurumsal firmalar hala bu durumu aşabilmiş değildir. Tüketicinin yaşadığı bir sorunu iletişime geçen müşteri temsilcisi sadece sorunu alıp iletmekle yükümlüdür. Bu da tüketiciyi mutlu etmez. Çünkü 2020 yılında tüketici beklemek istemez. Hızlı bir aksiyon bekler. Şuan popüler olan butik firmaların revaçta olmasının bir diğer sebebi de budur. Az çalışan olduğundan dolayı iletişime geçtikleri kişi direkt olarak soruna çözüm bulur.

pazarlama 4p

Pazarlamada 4P Nedir?

Product (Ürün) => Ürününüz kesinlikle rakiplerinizle rekabet edebilecek bir düzeyde olmalıdır. Ürününüz farklı yanlarıyla diğer rakiplerinden ayrıştırılabilmelidir. Ürünün iyi olması marka konumlandırma stratejinizi oldukça kolaylaştıracaktır. Ürünün tasarımından paketlemeye kadar ürünün tüm özellikleri bu kapsamda değerlendirilmektedir. 4C’ye kıyasla burada müşterinin beklentisinden daha çok diğer rakiplerden daha iyi olma ve kaliteli ürün ortaya çıkartmak hedeflenmektedir.

Price (Fiyat) => Ürününüzün fiyatı, rakipleriniz ürünlerinin kalitesiyle doğru orantılı olmak durumundadır. Yeni bir marka iseniz ve rakip ürünler ile aranızda fonksiyonel olarak bir fark yoksa daha uygun bir fiyat politikası ile müşteriyi kazanmaya çalışmanız gerekmektedir. Lâkin daha kaliteli ve işlevsel bir ürünü bunu hedef kitleye iyi anlatarak daha yüksek fiyat ile pazara giriş de yapabilirsiniz. Üçüncü bir yaklaşım ise marka gücüdür. Marka gücünü arkanıza alıp benzer ürünü çok daha yüksek fiyata pazara sunup daha fazla kâr edebilirsiniz. Bu kapsam sadece ürünün ham fiyatını değil; indirimleri, ödeme yöntemini, kredi koşullarını da içermektedir. Hedef kitlenize uygun bir ödeme kolaylığı sağlamanız elzemdir.

Place (Yer/Dağıtım) => Ürünün tüketiciyle buluşma süresidir. Ürünün kolay ulaşılabilir olması gerekmektedir. Örnek olarak sadece tek bir yerden satış yapmak oldukça riskli bir durumdur. Fiziksel olarak satış haricinde online satışa da önem verilmelidir. Ayrıca ürününüze göre farklı pazar yerlerinde de bulunmanız gerekmektedir. Ürün tedarik süreci de sorunsuz ve kısa sürede olmalıdır.

Promotion (Promosyon/Tanıtım) => Ürününüz özelliklerini ve faydalarını net bir şekilde anlatarak potansiyel müşterilere izah ederek ürünü satın almaya ikna etmek çok önemli bir adımdır. Promosyon kısmı sadece tanıtım amaçlı olarak değil müşteri ile iletişim içerisinde olmayı da gerektirir. Müşteriler ile sağlıklı iletişim kurma müşterilerin satın alma tercihlerini önemli ölçüde etkilemektedir. Lâkin; 4p kavramındaki promotion daha geleneksel olarak ürünün tanıtımı, indirim, gazete, dergi ve tv reklamlarını içermekteydi. Müşterinin ruhuna dokunan bir iletişim modeli daha sonraları 4C’de yerini almıştır.

Kısacası pazarlamada 4p; Doğru ürünü, doğru fiyat politikası ve tanıtımla birlikte müşterinin kolay ulaşmasını hedeflemektedir.

pazarlama 4c

Pazarlamada 4C Nedir?

Müşteri odaklı pazarlama olarak literatüre geçen pazarlamada 4C; 1C- Customer Value / Müşteri Değeri 2C- Customer Cost / Müşteri Maliyeti 3C- Customer Convenience / Müşteriye Kolaylık 4C- Customer Communication / Müşteri iletişimi kavramlarını içermektedir.

Customer Value (Müşteri Değeri) => Satınalım yapan müşteriler aldıkları ürün veya hizmetten bir değer elde etmeyi amaçlarlar. Bu değeri basit olarak ele almak gerekirse aldıkların ürünün bir soruna çözüm olmasını arzu ederler. Bu doğrultuda ürünün veya hizmetin tüketiciye sağladığı fayda öne çıkartılmalı ve tüketiciye net bir şekilde ifade edilmelidir.

Customer Cost (Müşteri Maliyeti) => Tüketici satın alarak elde ettiği bu değeri uygun fiyata temin etmek ister. Bu sebeple, kaliteli ve uygun bir fiyat politikası izlenmelidir. Ürünün hedef kitlenize en uygun şekilde fiyatlandırarak pazara sunulması gerekmektedir.

Customer Convenience (Müşteriye Kolaylık) => Tüketici, ürün veya hizmete kolay ulaşmayı arzular. Özellikle online satışlarda kullanıcı deneyimi tasarımı oldukça önemli bir kavram haline gelmiştir. İnternet siteniz üzerinden maximum 3 tıklama ile ürüne gidebilmeli, maximum 2 tıklama ile de ürünün satınalmasını gerçekleştirmelidir. Hedef kitlenize göre fiziksel bir satış söz konusu ise müşterinin alım yapabileceği en uygun koşulların gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Ufak trikler olarak görünse de; mağazadaki havalandırma sistemi, rafların büyüklüğü, alan genişliği, kasa sırası, mağazanın kokusu bile buna örnek olarak verilebilmektedir.

Customer Communication (Müşteri İletişimi) => Müşteriye dönük bir şekilde iletişim kurulması gerekmektedir. Tek taraflı reklam kampanyaları ne yazık ki artık bilinçli tüketici gözünde etki etmemektedir. Empati kurarak, müşteri memnuniyeti sağlanmalı ve müşteri neredeyse orada bulunulmalıdır. Bazen forum, bazen sözlük, sosyal medya, mail, telefon, whatsapp, telegram vs. vs. Müşteri sizinle iletişime geçmek için uğraşmamalı, siz müşterinin bulunduğu her yerde olmalısınız. Tüketicinin tüm sorunlarını dinlemeli, anında çözüm üretmelisiniz.

Pazarlamada 4P ve 4C Arasındaki Farklar

4P kavramında önemli olan kaliteli ürünü, rakip fiyatlarla karşılaştırıp en uygun fiyata pazara sürüp, ürünü bir çok yerde tanıtmak olarak anlatabiliriz. 4C kavramında ise; katma değerli ürünü, avantajlı fiyatlar ve ödeme kolaylığıyla birlikte çok kolay ulaşabileceği yerde sunması olarak anlatabiliriz. Tabii buradaki reklam kısmında, ürünü abartmaktan ziyade tam olarak hangi sorunu çözdüğünü net bir şekilde tüketiciye anlatmaktır. 4C; müşterinin arzuladığı ürünü, hedef kitle müşterinin bütçesine uygun fiyatlarla, istediği her yerden ulaşılmasını hedefler.

Kısacası pazarlamada 4p ve 4c farkı; 4P’de ürün ön plandayken, 4C’de müşteri ön plandadır.